Wat is het Generiek kompas?

Het Generiek kompas is een uniforme vragenlijst waarmee zorgorganisaties de ervaringen van hun cliënten kunnen meten. Sinds 2025 is het verplicht voor alle zorginstellingen om jaarlijks deze meting uit te voeren.

Het Generiek kompas vervangt als verantwoordingsinstrument de PREM-onderzoeken voor wijkverpleging en verpleeghuizen én het addendum langdurige zorg met Wlz-indicatie.

ℹ️ Meer weten over wat er precies is veranderd? Volgende week publiceren we een blog waarin we dit precies uitleggen.

De vragenlijst bestaat uit standaardvragen die door het Zorginstituut Nederland zijn vastgesteld. Organisaties hebben de vrijheid om eigen vragen toe te voegen, maar de kernvragen moeten altijd worden opgenomen. Dit maakt het mogelijk om resultaten tussen organisaties te vergelijken. Ook kunnen landelijke trends goed in beeld worden gebracht.

Waar begin je met het Generiek kompas onderzoek?

Het startpunt is altijd te bepalen wat je wilt meten en waarom. Veel organisaties maken de fout om eerst een onderzoek in te richten en uit te sturen. Pas daarna bepalen ze wat de gewenste uitkomst moet zijn. Voorkom dit door vooraf al de doelstellingen en strategie te bepalen.

Stap 1: Bepaal je doelstellingen

Begin met het vaststellen van de doelen. Wil je weten hoe cliënten de zorg ervaren? Zoek je verbeterpunten voor specifieke afdelingen? Of wil je voldoen aan wettelijke vereisten? Door eerst de doelstellingen helder te hebben, kun je het onderzoek effectiever inrichten.

Stap 2: Kies je onderzoeksstrategie

De wet vereist zorginstellingen om de geleverde zorg te meten. De uitkomsten hiervan moeten jaarlijks worden aangeleverd bij een gegevensmakelaar. De gegevensmakelaar geeft de inzichten aan Zorginstituut Nederland. Hierin heb je als organisatie de vrijheid om je strategie te bepalen, bijvoorbeeld:

• Een grote eenmalige verzending, bijvoorbeeld voor een jaarlijkse meting
• Doorlopend onderzoek via integratie met zorgsystemen zoals Nedap Ons®
• Gerichte metingen per domein of doelgroep

In de vragenlijst (zie bijlage 1 in het document achter de link) moeten in ieder geval de door het Zorginstituut vastgestelde standaardvragen bevatten. Binnen deze richtlijnen zijn er verschillende mogelijkheden:

• Je kunt ervoor kiezen om het Generiek kompas uit te sturen met alleen de standaardvragen. Op die manier is het makkelijker om resultaten tussen teams of groepen te vergelijken.
• Je kunt ook eigen vragen toevoegen aan de vragenlijst. Hierdoor wordt het mogelijk om per groep gerichtere metingen uit te voeren.

Stap 3: Kies je verstuurkanalen

Bepaal hoe je de vragenlijst bij je cliënten krijgt. Stem dit af op de digitale vaardigheden en voorkeuren van je doelgroep. Mogelijkheden zijn:

• Digitaal via e-mail, SMS, WhatsApp of QR-codes
• Per post voor cliënten zonder digitale toegang
• Via tablets of servicezuilen in je locatie
• Geautomatiseerd via een koppeling met je zorgsysteem

Door de juiste mix van kanalen te kiezen, verhoog je je respons aanzienlijk.

Let op: deelname aan het Generiek kompas is voor elke cliënt vrijwillig.

Stap 4: Zorg voor een hoge respons

Een hoge respons zorgt voor betrouwbaardere data. Overweeg:

• De vragenlijst beschikbaar te maken in meerdere talen. Door vragenlijsten aan te bieden in de moedertaal van je cliënten, verlaag je de drempel om deel te nemen. Cliënten begrijpen de vragen beter en voelen zich meer betrokken, wat de respons aanzienlijk kan verhogen.
• Je huisstijl door te voeren in de uitnodiging en vragenlijst. Wanneer cliënten de herkenbare kleuren, logo's en vormgeving van jouw organisatie zien, wekt dit vertrouwen. Ze herkennen direct dat het onderzoek van jullie komt, waardoor ze eerder geneigd zijn om mee te doen.
• Herinneringen te versturen aan respondenten die nog niet hebben geantwoord. Niet iedereen reageert direct op de eerste uitnodiging. Stuur op het juiste moment een vriendelijke herinnering. Zo vergroot je de kans dat mensen alsnog deelnemen, zonder dat het opdringerig voelt.
• Het invullen zo eenvoudig mogelijk te maken. Maak een korte en overzichtelijke vragenlijst die makkelijk in te vullen is op verschillende apparaten. Dit zorgt ervoor dat cliënten niet afhaken tijdens het invullen. Hoe lager de drempel, hoe hoger de respons.

ℹ️ Binnenkort beschrijven we in een nieuwe blog wat de eigenschappen zijn van een goede vragenlijst.

Stap 5: Verzamel en analyseer de resultaten

Zorg dat je directe toegang hebt tot de binnenkomende data. Dit stelt je in staat om opvallende inzichten te vergaren en bij te sturen terwijl het onderzoek nog loopt. Op die manier kan je snel reageren op feedback, zonder dat daar maanden overheen gaan.

Stap 6: Zet data om in actie

Dit is de belangrijkste stap: gebruik de inzichten voor daadwerkelijke verbetering. Organiseer verbetersessies met je teams, stel concrete acties vast en monitor het effect van je interventies.

ℹ️ In onze blog beschrijven we hoe je de vergaarde data omzet tot concrete verbeteracties. Lees hem hier:

Van data naar besluit: minder praten over cijfers, meer actie

Van rapport naar resultaat: hoe Ervaringwijzer je ondersteunt

Organisaties zijn zelf verantwoordelijk voor het op een juiste manier uitvoeren van en rapporteren over het Generiek kompas. Dat kan soms als een grote taak aanvoelen. Ervaringwijzer kan organisaties als de jouwe op verschillende manieren ondersteunen. We vinden dat efficiënt uitvoeren van cliënttevredenheidsonderzoek voor elke organisatie makkelijk moet zijn. Om dit te bereiken hebben we een platform en dienstverlening ontwikkeld, waardoor organisaties zich kunnen richten op de inhoud en verbeteringen.

Het platform als centraal element

Binnen Ervaringwijzer kun je je organisatie onderverdelen in groepen, zorgvormen, locaties en teams via het Organogram. Dit maakt het mogelijk om:

• Per groep één of meerdere onderzoeken in te richten
• Aan elke groep een of meerdere professionals toe te voegen, zodat iedereen toegang heeft tot de informatie en functionaliteiten die voor hen relevant zijn
• Data gescheiden op te halen en hiermee ook de resultaten tussen teams te vergelijken

Bij traditionele onderzoeksbureaus is het proces vaak een "black box" met een terugkoppeling na verloop van tijd. Ervaringwijzer doet het anders: je zit zelf in de bestuurdersstoel. Jij bepaalt hoeveel tijd je wilt investeren of aan ons wilt uitbesteden. Daarbij heb je direct toegang tot de resultaten die binnenkomen.

Veelzijdige verstuurmogelijkheden

Uitnodigingen om mee te doen aan het Generiek kompas kunnen op verschillende manieren worden verspreid:

• Digitaal: via e-mail, SMS, link (URL), WhatsApp of QR-code
• Analoog: per brief
• Geautomatiseerd versturen door middel van een koppeling met bijvoorbeeld Nedap Ons®
• De vragenlijst laten zien op bijvoorbeeld een tablet of servicezuil
• 'Live' afname van de vragenlijst door middel van een interview met onze onderzoeker

De bovenstaande methoden zijn ook te combineren om de hoogst mogelijke respons te behalen. Hogere respons betekent betrouwbaardere data en daarmee betere basis voor jouw verbeteracties.

Verhogen van je respons met speciale functionaliteiten

Een goede verstuurstrategie is niet de enige manier waarop je een hoge respons kunt behalen. Enkele andere voorbeelden die Ervaringwijzer biedt:

• Het vertalen van de vragenlijst, zodat de cliënt kan meedoen in de door hen gesproken taal. Voor de organisatie Laurens hebben we bijvoorbeeld vragenlijsten ontwikkeld die beschikbaar zijn in allerlei talen. Bijvoorbeeld Arabisch, Hindi en Papiamentu. Voor Stichting Zorgtrecht verzorgen we vragenlijsten in Dari en Turks. Elke taal is te implementeren, ook moeilijke of weinig gesproken talen.
• De huisstijl van je organisatie en subgroepen kan worden doorgevoerd in de vragenlijst en de uitnodiging. Op die manier is het duidelijker voor de cliënt dat het onderzoek door jouw organisatie wordt uitgevoerd. Dit doen we onder meer voor de gemeente Den Helder, het afvalverwerkingsbedrijf Irado en Huisartsenpost Amstelland.

Direct inzicht tijdens het onderzoek

Met Ervaringwijzer hebben teams direct toegang tot de resultaten, zonder te hoeven wachten op een rapport. Hierbij onderscheiden we ons van traditionele onderzoeksbureaus, waarbij de inzichten vaak pas na een lange tijd beschikbaar zijn.

Direct inzicht maakt het voor je organisatie mogelijk om snel te reageren op feedback, omdat je opvallende trends meteen inzichtelijk krijgt. Dit maakt het verschil tussen organisaties die alleen meten en organisaties die daadwerkelijk verbeteren.

Volledige ontzorging met behoud van controle

Wil je de uitvoering en rapportage volledig uit handen geven? Wij kunnen het complete proces voor je verzorgen. Dit doen we al jaren voor meer dan 50 organisaties. We zorgen voor:

• Het opmaken en versturen van het onderzoek aan de cliënten en adviseren over de juiste verstuurstrategie voor jouw doelgroep
• Het netjes en tijdig rapporteren van de resultaten door onze experts
• Het 24/7 toegang bieden tot de binnengekomen resultaten via het platform

Op die manier wordt het onderzoek onafhankelijk uitgevoerd en bespaar je tijd, maar behoud jij het inzicht en de controle.

Schutse Zorg Tholen, klant bij Ervaringwijzer sinds 2024, is erg tevreden met het directe inzicht dat Ervaringwijzer biedt. Kwaliteitsmedewerker Michelle van Dommele-de Jonge: “We wilden zelf de regie in handen hebben. Geen eindeloos heen en weer gemail met het meetbureau, maar direct inzicht in het onderzoek en de resultaten.”

ℹ️ Lees hier het klantverhaal van Schutse Zorg Tholen.

De complete PDCA-cyclus in de praktijk

Een van de sterkste punten van werken met Ervaringwijzer is de ondersteuning van de complete PDCA-cyclus:

• Plan: Onderzoek strategisch opzetten met relevante vragen en de juiste doelgroepen
• Do: Uitvoeren via de meest effectieve kanalen voor jouw cliënten
• Check: Real-time resultaten analyseren en trends signaleren
• Act: Verbeteracties implementeren op basis van concrete inzichten

Door deze cyclus continu te doorlopen, zorg je ervoor dat het Generiek kompas niet eindigt als een rapport in een la. Het functioneert dan als een levend instrument voor continue verbetering. Met de juiste aanpak gebruik je het Generiek kompas om je dagbesteding, wijkverpleging en huishoudelijke zorg structureel te verbeteren.

Klaar om van meting naar verbetering te gaan?

Wil jij het Generiek kompas niet alleen als verplichting zien, maar als kans om écht te verbeteren? Onze experts helpen je graag op weg. Plan een demo of stel je vraag aan Ward.

‍