Waar men voorheen werkte met PREM-onderzoeken, is in 2025 het Generiek kompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’ de nieuwe standaard geworden. Deze gestandaardiseerde vragenlijst biedt zorgorganisaties meer flexibiliteit en diepgang in hun cliëntonderzoek. Omdat de standaardvragen vergelijking tussen zorgorganisaties mogelijk maakt, wordt het voor cliënten makkelijker om een weloverwogen keuze te maken voor een zorgverlener.

Het opzetten van zo'n verplichte meting kan voor velen nogal droge stof zijn. Daarom hebben wij het voorwerk al gedaan en grondig gezocht naar de essentiële info. In deze blog staat dit handig op een rijtje.

De overgang van PREM naar Generiek kompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’

Vanaf 1 januari 2025 vervangt het Generiek kompas drie onderzoeken:

• het kwaliteitskader verpleeghuiszorg (PREM verpleeghuiszorg);
• het addendum langdurige zorg thuis met een Wlz-indicatie;
• het kwaliteitskader wijkverpleging (PREM wijkverpleging).

De PREM-onderzoeken blijven beschikbaar als ondersteunend instrument, maar niet meer verplicht als verantwoordingsinstrument. Met andere woorden: je kunt ze nog wel gebruiken voor verbetering van de zorg, maar je hoeft ze niet meer aan te leveren.

Nu we weten welke onderzoeken er nu onder het Generiek kompas vallen, kunnen we dieper in gaan op de concrete veranderingen.

De belangrijkste veranderingen

• De drie bovengenoemde (PREM-)onderzoeken zijn niet meer apart, maar kunnen samen binnen hetzelfde Generiek kompas-onderzoek worden uitgevraagd. Dit zorgt voor vergelijkbaarheid tussen organisaties.
• Het Generiek kompas is een gestandaardiseerde vragenlijst. Er kunnen daarbij nog wel sectorspecifieke vragen toegevoegd worden, maar die tellen niet mee voor de aanlevering.
• De focus ligt meer op kwaliteit van bestaan in plaats van puur de ervaren zorg, waardoor het Generiek kompas een breder beeld van het welzijn van cliënten in beeld kan brengen. Er is ruimte voor toelichting bij elke vraag en naasten en mantelzorgers worden ook bevraagd.
• De aanschrijfverplichting wordt hoger: voorheen hoefde bij PREM wijkverpleging maar 30% van de doelgroep bij organisaties met meer dan 500 cliënten uitgenodigd te worden. Nu is dit 80% voor alle organisaties.
• Aanleveren gebeurt voortaan door de zorgorganisatie zelf, aan een erkende gegevensmakelaar. Voor de meetperiode 2025 is gegevensmakelaar DESAN aangewezen.
• De uitkomsten van de vragenlijst moeten voortaan als één totaalscore voor de gehele organisatie worden aangeleverd. Voorheen rapporteerde men op cliënt-, team- of locatieniveau.

Totstandkoming van het Generiek kompas

De vragenlijst is gebaseerd op de valide vragenlijsten vanuit de PREM wijkverpleging en de Totaalscore. Deze vragenlijst is door een onderzoeksbureau doorontwikkeld tot een conceptvragenlijst. De conceptvragenlijst is door een ander onderzoeksbureau in een pilot doorontwikkeld tot een definitieve vragenlijst, aldus Zorginzicht.

Het opzetten van een Generiek kompas-onderzoek

Twijfel je waar je moet beginnen? In onze blog beschrijven we de beste aanpak voor de opstart van een Generiek kompas onderzoek waar je niet alleen voldoet aan de wettelijke verplichting, maar ook echt kan verbeteren.

ℹ️ Lees hier de blog.

De ervaringsmeting (vragenlijst)

Nu je weet wat de belangrijkste verschillen zijn tussen PREM en het Generiek kompas, is het tijd om dieper in te gaan op de vragenlijst zelf. Hieronder leggen we uit wat de opbouw van het Generiek kompas is, wanneer je het onderzoek mag aanbieden en aan wie.

Let op: in deze blog gebruiken we ‘mens met een zorgvraag’ en ‘cliënt’ als twee termen door elkaar. We bedoelen hiermee hetzelfde: degene die door de professionals van jouw organisatie zorg ontvangt. Het Zorginstituut gebruikt de term ‘mens met een zorgvraag’, maar voor jou is misschien de term ‘cliënt’ gebruikelijker.

Opbouw van de vragenlijst

De standaardvragenlijst bestaat uit 10 vragen voor de cliënt (uitkomstindicatoren), twee vragen voor de mantelzorger/naaste, twee open velden en de NPS vraag. Bij de 10 vragen voor de cliënt is bij elke vraag ruimte voor toelichting. Alleen deze 10 uitkomstindicatoren hoeven aangeleverd te worden bij de gegevensmakelaar. Het zijn vragen waar een alleen een rapportcijfer (1 t/m 10) ingevuld hoeft te worden, wat natuurlijk makkelijk is voor de cliënt. En van deze toegankelijkheid worden wij bij Ervaringwijzer ook blij!

Het is verplicht om in ieder geval deze standaardvragen mee te nemen in het Generiek kompas onderzoek. Daarnaast kan je ook overwegen om eigen vragen toe te voegen. Zo krijg je een specifieker beeld van hoe het eraan toe gaat bij jouw organisatie. De eigen vragen hoef je niet aan te leveren. Ze zijn dus puur voor jouw organisatie.

ℹ️ Download hier de vragenlijst. Deze is te vinden in bijlage 1 van het document achter de link.

Meetperiode

De meetperiode geeft aan binnen welke periode het mogelijk is om het onderzoek uit te voeren. Meestal is dit per kalenderjaar.

Voor 2025 vindt de meetperiode plaats van 1 januari tot en met 31 december. Na 31 december binnengekomen resultaten mogen dus niet meer meegenomen worden bij het aanleveren.

Doelgroep

Twijfel je of het Generiek kompas ook door jouw cliënt ingevuld moet worden? In het Handboek Ervaringsmeting verslagjaar 2025 Generiek kompas staat dit uitgelegd.

De vragenlijst kan uitgezet worden onder alle mensen met een zorgvraag die zorg of ondersteuning ontvangen vanuit de wijkverpleging en Wlz-verzorging en -verpleging, behalve:

• Mensen met een zorgvraag die minder dan één keer per maand zorg ontvangen;
• Mensen met een zorgvraag die niet mee willen doen aan het onderzoek, deelname aan het onderzoek is op vrijwillige basis;
• Mensen met een zorgvraag die palliatief terminale zorg ontvangen;
• Mensen met en zorgvraag die zorg ontvangen vanuit de gehandicaptenzorg;
• Mensen die alleen huishoudelijke zorg ontvangen vanuit de Wlz;
• Mensen die (langdurige) GGZ ontvangen;
• Kinderen die medische kindzorg ontvangen (0-18 jaar).

Het is je als zorgorganisatie verplicht om de vragenlijst aan te bieden aan tenminste 80% van je doelgroep, de zogenoemde uitzetverplichting. Het is echter voor de uitgenodigde cliënten niet verplicht om het onderzoek in te vullen.

Aanleveren van de resultaten

Zorgorganisaties dienen de uitkomst van het onderzoek aan te leveren bij een gegevensmakelaar. Deze wisselt per jaar. Voor de meetperiode 2025 is de gegevensmakelaar DESAN aangewezen. De gegevensmakelaar levert de uitkomsten aan Zorginstituut Nederland.

Praktische info aanleveren gegevens meetperiode 2025

Lees hieronder bij wie, wanneer en welke gegevens je van het Generiek kompas onderzoek over de meetperiode 2025 moet aanleveren.

• Bij wie: bij de gegevensmakelaar DESAN.
• Wanneer: het portaal van DESAN is open van 15 december 2025 tot en met 31 maart 2026.
• Welke gegevens: de indicatoren ervaringsmeting en het kwaliteitsbeeld.

ℹ️ Klik hier om het stappenplan op zorginzicht.nl te lezen voor wat betreft het aanleveren van de resultaten.

Aan te leveren gegevens

Er zijn twee indicatoren die je moet aanleveren:

1. De indicatoren ervaringsmeting: dit zijn de uitkomsten van de vragenlijst. Je levert één totaalscore over je hele organisatie aan. In het Handboek Ervaringsmeting (pagina 6) staat uitgelegd hoe je deze totaalscore kunt berekenen.
2. Het kwaliteitsbeeld: deze publiceer je op de website van je organisatie en levert de URL bij de gegevensmakelaar aan. Je bent als organisatie vrij in het bepalen van de vorm van het kwaliteitsbeeld en je kunt ook per locatie en/of wijkteam onderscheid maken. In de Handreiking Inzicht en Kwaliteit staat beschreven wat de specifieke vereisten zijn.Let op: heeft je organisatie minder dan 25 cliënten? Dan ben je niet verplicht om een kwaliteitsbeeld aan te leveren. Je moet dan wel de indicatoren van de ervaringsmeting aanleveren.

💡 Binnenkort publiceren we een blog waarin we uitgebreider ingaan op de aanleverplicht van het Generiek kompas.

Generiek kompas met Ervaringwijzer: moeiteloos, snel en bruikbaar onderzoek

Bij Ervaringwijzer snappen we dat het een groot en tijdrovend proces kan zijn om een Generiek kompas onderzoek op te zetten. Voor professionals voelt het als nog meer werk op een eindeloos groeiende stapel met andere taken. Daarom hebben we een platform en dienstverlening ontwikkeld dat dit proces stroomlijnt. Dit kan organisaties veel tijd, geld en moeite besparen.

Met ons platform zetten we gemakkelijk onderzoeken op, versturen die zonder moeite naar de cliënt en zijn de resultaten live bij te houden. Waar traditionele onderzoeksbureaus vaak weken of zelfs maanden nodig hebben voor de opstart en rapportage, heb je met ons platform direct de regie in eigen handen. Je richt zelf het onderzoek in via ons gebruiksvriendelijk platform, bepaalt de verstuurstrategie (digitaal, per post, of via een koppeling met je zorgsysteem zoals Nedap Ons®️), en ziet de resultaten in realtime binnenkomen. Dit alles zonder te hoeven wachten op een rapport.

Wil je weten hoe Ervaringwijzer jouw organisatie kan ondersteunen bij het Generiek kompas onderzoek? Boek een demo met ons en ontdek hoe je moeiteloos voldoet aan de wettelijke verplichting én tegelijkertijd écht kunt verbeteren op basis van cliëntervaringen.

‍